ในภาวะปกติ ร่างกายของเราหลั่งฮอร์โมนต่างๆ ควบคุมระบบต่างๆ ทำงานอย่างสมดุล รวมถึงระบบย่อยอาหาร แต่เมื่อเผชิญกับความเครียด ฮอร์โมนเหล่านี้จะเปลี่ยนแปลง ส่งผลต่อระบบย่อยอาหาร ทำให้เกิดอาการท้องอืด อาหารไม่ย่อย

กลไกที่ความเครียดส่งผลต่อระบบย่อยอาหาร

1. ฮอร์โมนความเครียด: ร่างกายหลั่งฮอร์โมนความเครียด เช่น อะดรีนาลีน คอร์ติซอล ส่งผลต่อระบบย่อยอาหารดังนี้
   • กระตุ้นให้กล้ามเนื้อในระบบย่อยอาหารตึงเครียด: ทำให้การบีบตัวของลำไส้ช้าลง ส่งผลต่อการย่อยอาหาร
   • ลดการหลั่งน้ำย่อยอาหาร: ทำให้ย่อยอาหารได้ช้าลง
   • กระตุ้นให้ลำไส้ดูดซึมสารอาหารน้อยลง: ทำให้เกิดอาการท้องอืด
   • เพิ่มการหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร: ทำให้ระคายเคืองกระเพาะ
2. ระบบประสาทอัตโนมัติ: ความเครียดส่งผลต่อระบบประสาทอัตโนมัติ แบ่งเป็น 2 ระบบหลัก
   • ระบบประสาทซิมพาเทติก (Sympathetic nervous system): ควบคุมการตอบสนองแบบสู้หรือหนี ส่งผลต่อระบบย่อยอาหารดังนี้
     • กระตุ้นให้กล้ามเนื้อในระบบย่อยอาหารตึงเครียด
     • ลดการหลั่งน้ำย่อยอาหาร
     • กระตุ้นให้ลำไส้ดูดซึมสารอาหารน้อยลง
   • ระบบประสาทพาราซิมพาเทติก (Parasympathetic nervous system): ควบคุมการตอบสนองแบบพักผ่อน ส่งผลต่อระบบย่อยอาหารดังนี้
     • กระตุ้นให้กล้ามเนื้อในระบบย่อยอาหารผ่อนคลาย
     • เพิ่มการหลั่งน้ำย่อยอาหาร
     • กระตุ้นให้ลำไส้บีบตัว ขับถ่าย

ความเครียดส่งผลต่อระบบย่อยอาหารอย่างไร

• ท้องอืด: กล้ามเนื้อในระบบย่อยอาหารตึงเครียด ลำไส้บีบตัวช้าลง ส่งผลให้เกิดแก๊สในลำไส้ ท้องอืด
• อาหารไม่ย่อย: การหลั่งน้ำย่อยอาหารลดลง ทำให้ย่อยอาหารได้ช้าลง
• กรดในกระเพาะอาหารมากขึ้น: ระคายเคืองกระเพาะ อาจทำให้เกิดอาการแสบร้อน อาหารไม่ย่อย
• ท้องเสีย: ระบบประสาทอัตโนมัติทำงานผิดปกติ ลำไส้บีบตัวมากขึ้น
• ** táo bón:** ระบบประสาทอัตโนมัติทำงานผิดปกติ ลำไส้บีบตัวน้อยลง
• โรคกระเพาะอาหาร: ความเครียดเรื้อรัง กระตุ้นให้เกิดกรดในกระเพาะอาหารมากขึ้น ส่งผลต่อเยื่อบุผิวกระเพาะ อาจทำให้เกิดโรคกระเพาะอาหาร

แนวทางป้องกันความเครียด ส่งผลต่อระบบย่อยอาหาร

• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: ช่วยลดระดับฮอร์โมนความเครียด เพิ่มฮอร์โมนแห่งความสุข
• ฝึกเทคนิคการผ่อนคลาย: เช่น การฝึกหายใจ โยคะ นั่งสมาธิ ช่วยให้ร่างกายผ่อนคลาย ลดความเครียด
• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ: ช่วยให้ร่างกายซ่อมแซมตัวเอง ลดความเครียด
• ทานอาหารที่มีประโยชน์: ช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่จำเป็น ลดความเครียด
• จัดการความเครียด: หาสาเหตุของความเครียด หาวิธีจัดการ พูดคุยกับคนรอบข้าง ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
• ดูแลสุขภาพระบบย่อยอาหาร: ทานอาหารที่มีใยอาหาร ดื่มน้ำเปล่าให้เพียงพอ