Fight or Flight Response หรือ การตอบสนองแบบสู้หรือหนี เป็นกลไกการเอาชีวิตรอดตามธรรมชาติของร่างกายมนุษย์ เกิดขึ้นเมื่อเผชิญกับภัยคุกคาม ความเครียด หรือสถานการณ์ที่กดดัน กลไกนี้ถูกควบคุมโดยระบบประสาทซิมพาเทติก

กระบวนการทำงานของ Fight or Flight Response:

1. การรับรู้ภัยคุกคาม: สมองรับรู้ถึงอันตราย ภัยคุกคาม หรือสถานการณ์กดดัน
2. การหลั่งฮอร์โมน: ร่างกายหลั่งฮอร์โมนความเครียด เช่น อะดรีนาลีน นอร์เอพิเนฟริน คอร์ติซอล กระตุ้นให้ร่างกายเตรียมพร้อม
3. การเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยา: ร่างกายเกิดการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ดังนี้
   • อัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้น
   • ความดันโลหิตสูงขึ้น
   • กล้ามเนื้อตึงเครียด
   • เหงื่อออก
   • หายใจเร็วขึ้น
   • รูม่านตาขยาย
   • ระบบย่อยอาหารชะลอตัว
   • ระบบภูมิคุ้มกันทำงานเพิ่มขึ้น
4. การตอบสนอง: ร่างกายตอบสนองต่อภัยคุกคาม โดยมี 2 แนวทางหลัก
   • การต่อสู้ (Fight): ร่างกายเตรียมพร้อมต่อสู้ กล้ามเนื้อตึงเครียด กระตุ้นให้ต่อสู้เพื่อเอาชนะภัยคุกคาม
   • การหนี (Flight): ร่างกายเตรียมพร้อมหนี กล้ามเนื้อตึงเครียด กระตุ้นให้หนีจากภัยคุกคาม

ประโยชน์ของ Fight or Flight Response:

• ช่วยให้ร่างกายเอาชีวิตรอดจากภัยคุกคาม
• ช่วยให้ร่างกายมีสมาธิ โฟกัส กับสถานการณ์เฉพาะหน้า
• ช่วยให้ร่างกายมีพลังงานเผชิญกับสถานการณ์กดดัน

ผลเสียของ Fight or Flight Response:

• หากเกิดขึ้นบ่อยครั้ง ส่งผลเสียต่อสุขภาพทั้งกายและสุขภาพจิต เช่น โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรควิตกกังวล โรคนอนไม่หลับ
• ส่งผลต่อการตัดสินใจ ทำให้ตัดสินใจผิดพลาด
• ส่งผลต่อความสัมพันธ์ ทำให้เกิดความหงุดหงิด โมโห ควบคุมอารมณ์ไม่ได้