Telomere เปรียบเสมือนปลายหางของโครโมโซม ทำหน้าที่ปกป้องข้อมูลพันธุกรรม เปรียบเสมือน “นาฬิกาชีวิต” ของเซลล์ เมื่อเซลล์แบ่งตัว telomere จะสั้นลง เมื่อ telomere สั้นลงจนถึงจุดหนึ่ง เซลล์จะหยุดแบ่งตัว และตาย  ความยาวของ telomere จึงบ่งบอกถึงอายุของเซลล์ และ ส่งผลต่อสุขภาพโดยรวม

กลไกที่ความเครียดทำให้ telomere สั้นลง

1. ฮอร์โมนความเครียด: ร่างกายหลั่งฮอร์โมนความเครียด เช่น อะดรีนาลีน คอร์ติซอล เมื่อเผชิญกับความเครียด
   • ฮอร์โมนเหล่านี้ กระตุ้นให้เกิด อนุมูลอิสระ
   • อนุมูลอิสระ ทำลาย telomere โดยตรง
2. การอักเสบ: ความเครียดเรื้อรัง ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน กระตุ้นให้เกิด การอักเสบเรื้อรัง
   • การอักเสบเรื้อรัง กระตุ้นให้เซลล์ผลิต สารประกอบที่ทำลาย telomere
3. พฤติกรรมเสี่ยง: ความเครียด อาจส่งผลต่อพฤติกรรม เช่น การนอนดึก ทานอาหารไม่ดี ไม่ออกกำลังกาย
   • พฤติกรรมเหล่านี้ ส่งผลต่อสุขภาพโดยรวม  เพิ่มการเกิดอนุมูลอิสระ  กระตุ้นการอักเสบ  ทำลาย telomere

ผลกระทบของ telomere สั้นลง

• ความเสื่อมของเซลล์เร็วขึ้น: ส่งผลต่ออวัยวะต่างๆ ทำให้ แก่ก่อนวัย  เสี่ยงต่อโรคเรื้อรัง
• โรคเรื้อรัง: เช่น โรคหัวใจ โรคมะเร็ง โรคอัลไซเมอร์ โรคเบาหวาน
• ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ:  เสี่ยงต่อการติดเชื้อ
• สุขภาพจิตเสื่อม:  ซึมเศร้า  วิตกกังวล

แนวทางดูแล telomere ให้ยาวนาน

• ลดความเครียด:  ออกกำลังกายสม่ำเสมอ  ฝึกเทคนิคการผ่อนคลาย  นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ  ทานอาหารที่มีประโยชน์  จัดการความเครียด  หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง
• อาหารต้านอนุมูลอิสระ:  ผัก  ผลไม้  ธัญพืช  ถั่ว  เมล็ด
• อาหารเสริม:  วิตามิน  แร่ธาตุ  สารต้านอนุมูลอิสระ  ปรึกษาแพทย์หรือนักโภชนาการก่อนรับประทาน
• การรักษา:  มีการศึกษาวิธีรักษาเพื่อยืดอายุ telomere อยู่  แต่ยังอยู่ในช่วงเริ่มต้น  ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

การดูแลสุขภาพ ทั้งร่างกายและสุขภาพจิต ควบคู่กับการลดความเครียด ช่วยดูแล telomere ให้ยาวนาน ชะลอความเสื่อมของเซลล์ ยืดอายุขัย มีสุขภาพที่ดี