ในภาวะปกติ ร่างกายของเราหลั่งฮอร์โมนต่างๆ เพื่อควบคุมระบบต่างๆ ทำงานอย่างสมดุล แต่เมื่อเผชิญกับความเครียด ฮอร์โมนเหล่านี้จะเปลี่ยนแปลง ส่งผลต่อทั้งสุขภาพกายและสุขภาพจิต บทความนี้จะพาทุกท่านไปเรียนรู้ว่า เมื่อร่างกายเกิดความเครียด ฮอร์โมนอะไรบ้างที่เปลี่ยนแปลง และส่งผลเสียต่อร่างกายอย่างไร

1. คอร์ติซอล (Cortisol) ฮอร์โมนแห่งความเครียด

คอร์ติซอล เปรียบเสมือนตัวควบคุมหลักเมื่อร่างกายเผชิญความเครียด ฮอร์โมนตัวนี้จะหลั่งออกมาเพื่อเตรียมพร้อมต่อสู้หรือหนี

ผลของคอร์ติซอลเมื่อร่างกายเครียด:

• เพิ่มระดับน้ำตาลในเลือด
• เพิ่มความดันโลหิต
• เพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ
• ลดระบบภูมิคุ้มกัน
• กระตุ้นให้เกิดการอักเสบ
• ส่งผลต่อระบบย่อยอาหาร
• ส่งผลต่อการนอนหลับ
• ส่งผลต่ออารมณ์

2. อะดรีนาลีน (Adrenaline) ฮอร์โมนเตรียมพร้อม

อะดรีนาลีน หลั่งควบคู่กับคอร์ติซอล กระตุ้นให้ร่างกายพร้อมต่อสู้หรือหนี

ผลของอะดรีนาลีนเมื่อร่างกายเครียด:

• ขยายหลอดเลือด
• เพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ
• เพิ่มการหายใจ
• ตึงเครียดกล้ามเนื้อ
• เหงื่อออก
• รู้สึกตื่นตัว

3. โดปามีน (Dopamine) ฮอร์โมนแห่งความสุข

โดปามีน มีบทบาทสำคัญควบคุมอารมณ์ ความรู้สึก และการเคลื่อนไหว

ผลของโดปามีนเมื่อร่างกายเครียด:

• ลดระดับลง
• ส่งผลต่อความรู้สึกมีความสุข
• ส่งผลต่อแรงจูงใจ
• ส่งผลต่อการนอนหลับ
• ส่งผลต่อระบบย่อยอาหาร

4. เซโรโทนิน (Serotonin) ฮอร์โมนควบคุมอารมณ์

เซโรโทนิน ควบคุมอารมณ์ การนอนหลับ และความอยากอาหาร

ผลของเซโรโทนินเมื่อร่างกายเครียด:

• ลดระดับลง
• ส่งผลต่อความรู้สึกหดหู่
• ส่งผลต่อการนอนหลับ
• ส่งผลต่อความอยากอาหาร

5. ฮอร์โมนเพศ (Sex Hormones)

ความเครียดส่งผลต่อระดับฮอร์โมนเพศทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย

ผลต่อผู้หญิง:

• ประจำเดือนมาไม่ปกติ
• อาการวัยทองรุนแรง
• มีบุตรยาก

ผลต่อผู้ชาย:

• อสุจิอ่อนแอ
• สมรรถภาพทางเพศลดลง

ผลเสียต่อสุขภาพจากความเครียด

• โรคหัวใจ
• โรคความดันโลหิตสูง
• โรคเบาหวาน
• โรคระบบภูมิคุ้มกันบกพร่อง
• โรคซึมเศร้า
• โรควิตกกังวล
• โรคนอนไม่หลับ
• โรคทางเดินอาหาร
• ปัญหาผิวหนัง